استیکینگ چیست؟ راهی برای درآمد اضافی

در چند سال گذشته، کاربران رمز‌ ارزها با استیکینگ ارز دیجیتال تلاش کردند سود بیشتری از سرمایه‌گذاری خود کسب کنند. اما استیک ارز دیجیتال چیست، چگونه کار می‌کند و آیا ایمن و سودآور است؟ اگر شما هم چنین پرسش‌هایی دارید، خواندن این مقاله برایتان مناسب خواهد بود. ابتدا با توضیحی درباره چیستی stake ارز دیجیتال شروع می‌کنیم.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

استیکینگ ارز دیجیتال به فرآیند قفل‌ کردن رمز‌ارزها گفته می‌شود که در یک قرارداد هوشمند برای کمک به ایمن‌سازی بلاکچین اثبات سهام (PoS) رخ می‌دهد. اگر ارز دیجیتال خود را سپرده‌گذاری کنید، به‌عنوان پاداش‌ کوین‌هایی را دریافت خواهید کرد که تازه ضرب‌ شده‌اند.

ساده‌ترین و آسان‌ترین راه برای شروع سپرده‌گذاری یا استیک ارزهای دیجیتال این است که کوین‌های خود را به اعتبارسنج یا ولیدیتور واگذار کنید. گزینه دیگر این است که خودتان به یک اعتبارسنج در شبکه تبدیل شوید. در ادامه توضیح خواهیم داد که این دو روش چگونه کار می‌کنند. اما ابتدا باید با ولیدیتور آشنا شویم.

اعتبارسنجی یا ولیدیتوری چیست؟

در بلاکچین ارز دیجیتال، هیچ‌ شرکت یا مرجع متمرکزی وجود ندارد که تمام شبکه را کنترل کند. برای این کار، شبکه به‌دست کاربران مستقلی اجرا می‌شود که سرورهایی به نام «گره‌های اعتبارسنجی» راه‌اندازی می‌کنند. گره‌های اعتبارسنجی در دست افراد مختلف در سراسر جهان پخش شده‌اند. به‌طوری که هیچ شرکت یا گروهی همه آن‌ها را کنترل نمی‌کند.

در یک شبکه اثبات سهام (PoS) هر کسی می‌تواند یک گره اعتبارسنجی را اجرا کند. زیرا برای این کار به کامپیوتر تخصصی «ماینینگ» نیاز ندارد تا بتواند اعداد تصادفی (هش) را هزاران بار در ثانیه حدس بزند. به ‌این منظور می‌توان از یک کامپیوتر معمولی برای کمک به پردازش تراکنش‌ها استفاده کرد.

هنگامی که یک گره را اجرا می‌کنید، خدمات ارزشمندی مانند تایید تراکنش‌ها را برای کاربران شبکه انجام می‌دهید. شبکه نیز به شما اجازه می‌دهد هر بار که مجموعه‌ای از تراکنش‌ها از سوی شما پردازش می‌شود، کوین‌های جدیدی برای خود ضرب کنید. این ارزهای جدید به‌عنوان «پاداش استیکینگ» برای شما در نظر گرفته خواهد شد.

چرا استیکینگ وجود دارد؟

برای اجرای یک گره باید مقدار معینی از ارز دیجیتال بومی شبکه را در اختیار داشته باشید. این رمز‌ارزها باید برای مدتی مشخص در قرارداد هوشمند خاص قفل یا سپرده‌گذاری شوند. رمز‌ارزهایی که در زمان شروع اعتبارسنجی قفل می‌کنید، «سهام» نامیده می‌شوند.

دلیل ارائه سهام این است که شبکه مطمئن شود به‌عنوان اعتبارسنج قصد تقلب ندارید. در این صورت اگر نرم‌افزار را تغییر دهید تا تراکنش‌های جعلی را تایید کند، همه یا بخشی از سهام خود را از دست خواهید داد. همچنین اگر سرور شما برای مدت طولانی از کار بیفتد و نتوانید تراکنش‌ها را پردازش کنید، بخشی از سهام خود را از دست می‌دهید.

به همین دلیل است که استیکینگ وجود دارد. وثیقه‌ای که اعتبارسنج برای اطمینان از صادق و قابل اعتماد بودن خود ارائه می‌دهد. برای اعتبارسنجی باید حداقل مبلغ مورد نیاز استیک را در نظر بگیرید، اما می‌توانید بیشتر از آن هم سهام عرضه کنید. زیرا هر چه استیک شما بیشتر باشد، نمودار سودتان هم مسیر صعودی در پیش خواهد گرفت.

همچنین اگر ارز دیجیتال را بیش از مقدار حداقل در شبکه قفل کنید، بیشتر برای تایید تراکنش‌ها انتخاب می‌شوید. بنابراین پاداش‌های‌تان هم افزایش می‌یابد.

تفویض اختیار در استیکینگ چیست؟

بسیاری از سرمایه‌گذاران رمز‌ارزها می‌خواهند پاداش ولیدیتوری را به دست آورند، اما ممکن است نخواهند با مشکلات پیکربندی گره اعتبارسنجی دست‌ و‌ پنجه نرم کنند. همچنین ممکن است ارز دیجیتال کافی برای برآورده کردن حداقل نیازهای اعتبارسنجی را نداشته باشند. این نقطه همان جایی است که تفویض اختیار در استیکینگ وارد عمل می‌شود.

اگر نمی‌خواهید یا نمی‌توانید گره اعتبارسنجی خود را اجرا کنید، راه حل آن، واگذاری کوین‌هایتان به گره شخص دیگری است. گره موردنظر برای پوشش هزینه‌های خود، کارمزد مشخصی از شما خواهد گرفت. اما بقیه پاداش‌هایی که سهام شما ایجاد می‌کند به خودتان تعلق خواهد داشت.

تفویض اختیار راه آسان‌تری برای سپرده‌گذاری ارز دیجیتال و کسب جوایز stake به‌شمار می‌رود. قبلا اشاره کردیم که روش استیک در ارز دیجیتال تنها در شبکه‌های PoS انجام می‌شود. اما هنوز معنی این شبکه‌ها را مشخص نکرده‌ایم. بنابراین در بخش بعدی به شبکه‌های PoS و تفاوت آن‌ها با شبکه‌های اثبات کار (PoW) می‌پردازیم.

اثبات سهام چیست؟

اثبات سهام (Proof of Stake) یا به‌اختصار PoS اصطلاحی است که برای توصیف بلاکچین با امکان استیکینگ استفاده می‌شود. اعتبارسنج‌ها در یک شبکه PoS باید مقداری از ارز دیجیتال بومی را در بلاکچین قفل کنند. از این ارز دیجیتال قفل‌شده به‌عنوان وثیقه استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اعتبارسنج‌ها قوانین را زیر پا نمی‌گذارند. هرچه اعتبارسنج بتواند کوین‌های بیشتری را قفل کند، بیشتر برای پردازش تراکنش‌ها انتخاب می‌شود.

شبکه PoS در مقابل PoW

شبکه PoS کاملا با شبکه PoW متفاوت است. در شبکه‌های PoW مانند بیت‌ کوین یا دوج کوین، اعتبارسنج‌ها باید روی رایانه‌های استخراج قدرتمندی سرمایه‌گذاری کنند که قادر به تولید هش هستند. بنابراین هر چه شخصی بتواند کامپیوترهای بیشتر و قدرتمندتری را کنترل کند، بیشتر اوقات به‌عنوان اعتبارسنج انتخاب می‌شود.

به این فرآیند تولید هش «ماینینگ» می‌گویند. اما شبکه‌های PoS اجازه ماینینگ را نمی‌دهند و رایانه‌های قوی‌تر نمی‌توانند مزیتی به اعتبارسنج بیفزایند. پس روش اجماع PoS برای انتخاب اعتبارسنج‌ها به‌جای تمرکز بر قدرت رایانه‌ها بر اندازه سهام آن‌ها تکیه می‌کند. حالا به مهم‌ترین سوال درباره استیکینگ یعنی سودآوری آن بپردازیم.

آیا استیکینگ ارز دیجیتال سودآور است؟

استیکینگ ارز دیجیتال نسبت به خرید و نگهداری آن در کیف پول سود بیشتری خواهد داشت. وقتی کوین می‌خرید و نگه می‌دارید، فقط در صورتی از آن درآمد کسب می‌کنید که بتوانید آن را با قیمت بالاتری بفروشید. اما اگر کوین را استیک کنید، می‌توانید از پاداش‌های سپرده‌گذاری نیز درآمد غیرفعال به دست بیاورید.

بیشتر شبکه‌های رمزنگاری حداقل 4 درصد در سال به سپرده‌گذاران پاداش پرداخت می‌کنند و برخی نیز تا 14 درصد پاداش می‌دهند. به این ترتیب وقتی سرمایه رمزارز خود را به امید افزایش قیمت خوابانده‌اید، از مزیت سودآوری در درازمدت برخوردار خواهید شد. با این حال، خطرهایی نیز برای stake رمز‌ارزها وجود دارد که در ادامه به سراغ آن‌ها خواهیم رفت.

خطر‌های استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ کریپتو می‌تواند بازدهی بسیار زیادی داشته باشد، اما باید توجه داشت که ریسک‌هایی نیز به‌همراه دارد.

1. از دست رفتن کل سهام

جدی‌ترین خطر این است که احتمال دارد تمام سهام خود را از دست بدهید. اگر کوین‌های خود را به یک گره اعتبارسنجی کلاهبردار واگذار کنید، ممکن است همه سرمایه‌ از بین برود.

البته از دست دادن کل سهام به این شکل بسیار بعید خواهد بود. در واقع، تاکنون حتی یک‌ نفر هم ادعای از دست دادن سهام خود را بر اثر تقلب گره مطرح نکرده است. به‌طور کلی، گره‌های اعتبارسنج تقلب نمی‌کنند، زیرا پنهان کردن تقلب یا کلاهبرداری از این طریق تقریبا ناممکن است. با این حال، یکی از خطرات احتمالی است که باید از آن پرهیز کرد.

2. از دست رفتن بخشی از سهام

یکی دیگر از خطر‌های استیکینگ این است که بخشی از رمز‌ارزهای خود را از دست بدهید. این خطر زمانی وجود دارد که ارزهای خود را به گره‌ای واگذار کنید که تجهیزات معیوب یا سرویس اینترنت ضعیفی دارد. ساده‌ترین راه برای کاهش این خطر آن است که رمز‌ارزهای خود را به گره‌های شناخته‌شده واگذار کنید.

3. کاهش قیمت ارز دیجیتال

بزرگ‌ترین خطری که سهامداران باید درباره آن نگران باشند، کاهش قیمت ارز دیجیتال است. اگر قیمت رمز‌ارز شما زود‌تر از موعد پرداخت پاداش‌های استیک کاهش پیدا کند، ممکن است در زمان فروش ضرر کنید.

برای مثال، فرض کنید ارز دیجیتال پولکادات (DOT) را با سود 14.5 درصد در سال استیک کرده‌اید. اما قیمت ارز DOT در طول سال 25 درصد کاهش یابد. در این صورت اگر ارز خود را در پایان سال بفروشید، 10.5 درصد ضرر خواهید کرد. با این حال، کاهش قیمت برای هرگونه سرمایه‌گذاری در زمینه کریپتو خطری بالقوه است. بنابراین خطری نیست که تنها به استیکینگ ارز دیجیتال اختصاص داشته باشد.

جمع‌ بندی
شبکه‌های رمزنگاری از زمان شروع به کار خود مسیری طولانی را طی کرده‌اند. در ابتدا، سرمایه‌گذاران کریپتو فقط می‌توانستند با فروش ارز درآمد کسب کنند. بنابراین آن‌ها برای کسب سود باید از بازار خارج می‌شدند.

اما با استیک رمز‌ارزها، سرمایه‌گذاران دیگر مجبور نیستند منتظر افزایش قیمت کوین‌های خود باشند. اکنون سرمایه‌گذاران می‌توانند با سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال خود درآمد کسب کنند. مانند کاری که دارندگان پول نقد با حساب پس‌انداز انجام می‌دهند.

با این حال، روش استیک خطراتی دارد که باید مد نظر قرار داد. در این مقاله سعی کردیم برخی از مهم‌ترین اطلاعاتی را که برای استیکینگ رمز‌ارزها نیاز دارید، توضیح دهیم. اما این مقاله صرفا جنبه آموزشی دارد و توصیه به سرمایه‌گذاری در رمز‌ارزها نمی‌کند. خرید یا استیک هر کوین تنها پس از انجام تحقیقات شخصی و پذیرش مسئولیت کامل امکان‌پذیر خواهد بود.