فورک بلاکچین به عنوان دوشاخه در مسیر پروژه ارز دیجیتال توصیف میشود. وقتی جامعه توسعهدهندگان پشت سیستم بلاکچین منبع باز ایدههای جدیدی ارائه میدهند و میخواهند کد را تغییر دهند، فورک بلاکچین رخ میدهد.
این روش توسط بسیاری از ارزهای دیجیتال برای شروع به کار، به کار گرفته شده است. بههمیندلیل ما باید بررسی کنیم که فورکهای بلاکچین چیستند، چگونه کار میکنند و چرا برای سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال اهمیت دارند.
فورک در بلاکچین چیست؟
در اصطلاح برنامهنویسی، فورک به معنای اصلاح کد منبع باز است. به طور معمول کد Fork شده شبیه به بلاکچین اصلی است، اما با تغییرات قابل توجهی به دو شاخه که با هم همزیستی دارند تبدیل میشود.
با توجه به اینکه ارزهای رمزنگاری شده از شبکههای غیرمتمرکز استفاده میکنند، تمام شرکتکنندگان در شبکه (که به عنوان گرهها شناخته میشوند) باید از قوانین یکسانی پیروی کنند تا به درستی با یکدیگر همکاری داشته باشند. این مجموعه قوانین به عنوان پروتکل شناخته میشود.
قوانین معمول در پروتکل شامل اندازه بلاک در بلاکچین، پاداشهایی که استخراجکنندگان برای استخراج بلوک جدید دریافت میکنند و بسیاری از موارد دیگر است. طبیعت غیرمتمرکز زنجیرههای بلوکی به این معنی است که گرهها در شبکه باید بتوانند در مورد وضعیت مشترک بلاکچین به توافق (یعنی اجماع) برسند.
ارزهای رمزنگاری شده مانند بیتکوین و اتریوم توسط نرمافزار غیرمتمرکز قدرت میگیرند که هر کسی میتواند در آن مشارکت داشته باشد. این نرمافزار بلاکچین نامیده میشود. این ارزها به عنوان بلاکچین شناخته میشوند؛ زیرا به معنای واقعی کلمه از بلوکهای داده تشکیل شدهاند که میتوان آن را تا اولین تراکنش در شبکه ردیابی کرد. از آنجایی که این ارزها منبع باز هستند، برای حفظ و توسعه کد زیربنایی خود از جوامع مرتبط خود نشات میگیرند.
Fork وقتی اتفاق میافتد که جامعه تغییری در پروتکل بلاکچین یا مجموعه قوانین اساسی ایجاد کند. زمانی که این اتفاق میافتد، زنجیره از هم جدا میشود و بلاکچین دومی تولید میشود که تمام تاریخچه خود را با نسخه اصلی به اشتراک میگذارد، اما به سمتی جدید میرود.
فورکها به چه علت انجام میشوند؟
دلایل اصلی که بیشتر شبکهها فورک انجام میدهند، میتوانید موارد زیر باشد:
- اضافه کردن ویژگیهای جدید: بلاکچین به طور مداوم بهبود مییابد و افراد از سرتاسر جهان به آن کمک میکنند. با پیشرفتهایی که در این فناوری اتفاق میافتد، مشکلاتی بوجود میآیند که با حل آنها و انتشار نسخههای جدید و بهبود یافته به کاربران ارائه میشوند.
- رفع مشکلات امنیتی: بلاکچین و ارزهای دیجیتال برای تضمین امنیت تراکنشها استفاده میشوند. به دلیل نوپا بودن این تکنولوژی، ممکن است مشکلات امنیتی بروز کنند و بهروزرسانیهای مناسب برای رفع آنها منتشر شود.
- تراکنشهای معکوس: در صورت شناسایی تراکنشهای مخرب، جامعه قادر است تمام تراکنشهای یک دوره خاص را باطل کند تا امنیت و شفافیت بلاکچین حفظ شود.
بررسی عملکرد فورک در دنیای کریپتوکارنسی
در جهان ارزهای دیجیتال، Fork اصطلاحا برای اجرای تغییر اساسی یا ایجاد دارایی جدید با ویژگیهای مشابه (اما نه برابر) با اصل آن استفاده میشود. در پروتکلی که در آن گرههای شبکه همه موافق هستند، بلاکچین حاوی دادههای تایید شده (معاملات) است که شبکه ادعا میکند، درست است. با این حال، اگر گرههایی در شبکه وجود داشته باشند که نتوانند در مورد وضعیت بلاکچین به توافق برسند، تقسیم به دو شاخه امکانپذیر است.
در دنیای کریپتو، دو نوع فورک وجود دارد:
- هارد فورک
- سافت فورک
هارد فورک چیست؟
هارد فورک تغییر اساسی در پروتکل ارز دیجیتال است که با نسخههای قبلی سازگار نیست و باعث عدم توانایی گرههای دارای پروتکل قدیمیتر (پیش فورک) در پردازش تراکنشها یا انتقال بلوکهای جدید به بلاکچین پس از فورک (جدیدتر) میشود.
به عبارت دیگر، هر تراکنش در زنجیره بلاکچین پس از Fork شدن (جدیدتر)، در زنجیره بلاکچین قبلی قابل قبول نیست. برای شرکت در زنجیره بلاکچین پس از Fork شدن، همه گرهها و ماینرها باید به آخرین نسخه پروتکل ارتقا دهند.
بررسی چند نمونه از هادرفورک
هارد فورک اتریوم Shapella در ماه آوریل 2023 به عنوان بخشی از بهبود Shanghai فعال شد و یکی از وظایف آن این است که به تایید کنندهها اجازه میدهد تا ETH را از زنجیره Beacon حذف کنند.
در مواقع مختلف، Hard Forkها میتوانند برنامهریزی شده یا منجر به بحث و جدل شوند. در صورتی که فورک برنامهریزی شده باشد، گرهها به طور اختیاری نرمافزار خود را بهروزرسانی میکنند تا به قوانین جدید پایبند شوند و نسخه قدیمی را کنار بگذارند. اما اگر اختلاف نظر در جامعه وجود داشته باشد، Fork بحثبرانگیز در نظر گرفته میشود و پروتکل به دو بلاکچین ناسازگار تقسیم میشود.
همچنین هنگامی که Hard Fork جدید ایجاد میشود، تمام تراکنشهای بلاکچین اصلی نیز در Fork جدید کپی میشوند. به عبارت دیگر اگر کاربری 100 سکه از یک ارز دیجیتال دارای نام کوین A داشته باشد و Hard Fork ایجاد شود که ارز دیجیتال جدیدی به نام کوین B را به وجود آورد، کاربر همچنان 100 سکه کوین B را دریافت خواهد کرد.
آشنایی با سافت فورک در بلاکچین
تغییراتی در پروتکل ارزهای رمزپایه به نام سافت فورک اعمال میشود که سازگاری با نسخههای قبلی را حفظ میکند. گرههایی که به روزرسانی نشدهاند همچنان قادرند تراکنشها را پردازش کرده و بلوکهای جدید را به زنجیره بلوک اضافه کنند، تا زمانی که از قوانین جدید پیروی کنند. این نوع fork تنها نیاز به ارتقاء اکثر ماینرها دارد تا با قوانین جدید هماهنگ شوند و بر خلاف Hard Fork، که نیاز به ارتقاء تمام گرهها دارد و باید به توافق برسند.
مثالی از Soft Fork در کریپتوکارنسی
یکی از مثالهایی از Soft Fork، ارتقای Segregated Witness یا SegWit در پروتکل بیت کوین است که در ماه آگوست ۲۰۱۷ اجرا شد. با این ارتقاء، امکان جایگزینی امضای دیجیتال با دادههای تراکنش فراهم شد که منجر به کاهش حجم تراکنشها میشد.
این تغییر در نحوه ذخیره سازی اطلاعات، به افزایش ظرفیت شبکه بیت کوین میانجامد و تراکنشهای بیشتری را بدون افزایش اندازه بلوک امکانپذیر کرد. SegWit باعث کاهش کارمزد تراکنشها و افزایش سرعت انجام آنها در شبکه بیت کوین شد.
این ارتقاء به شکلی سازگار با پروتکل بیت کوین به وقوع پیوست، بهطوری که کاربرانی که نرمافزار خود را به نسخه جدید ارتقا نمیدهند، همچنان میتوانند در شبکه فعالیت کنند، اما از مزایای SegWit بهرهمند نمیشوند.
اگر نمی دانید که چگونه ارز دیجیتال بخرید مقاله: نحوه خرید تتر را بخوانید!
چگونه فورکها به تغییر چشمانداز کریپتو منجر میشوند؟
اتریوم بلاکچینی بهشمار میرود که برای اجرای قراردادهای هوشمند طراحی شده است. این قراردادهای هوشمند قطعاتی از کد هستند که مجموعهای از اقدامات از پیش تعیین شده را به طور خودکار با رعایت معیارهای خاص اجرا میکنند. برنامههای کاربردی قرارداد هوشمند شامل همه چیز از بازیها تا ابزارهای لجستیکی و برنامههای DeFi میشوند.
اتریوم به عنوان پلتفرمی برای اجرای این برنامهها شناخته میشود. میتوان آن را مشابه سیستم عامل رایانه در نظر گرفت. در این تشبیه، فورکهای مختلف اتریوم مانند اتریوم، اتریوم کلاسیک، اتریوم 2.0 نسخههای جدیدتر سیستم عامل هستند که ویژگیها یا کاراییهایی را اضافه میکنند که نسخههای قبلی ممکن است فاقد آن باشند.
Fork قدیمیتر ممکن است به عنوان پلتفرم ثابت و اثبات شده ادامه یابد، در حالی که Fork جدیدتر ممکن است راههای کاملا جدیدی را برای تعامل با آن به توسعهدهندگان ارائه دهد. در نهایت، نسخههای قدیمیتر و جدیدتر میتوانند ادغام شوند یا به تکامل خود ادامه دهند.
فرض کنید Soft Fork معادل ارتقای نرمافزار است (مانند زمانی که تلفن شما از شما میخواهد به آخرین سیستمعامل بهروزرسانی کنید) و Hard Fork را بهعنوان سیستم عامل کاملا جدید (مثل لینوکس و مکاواس که تکاملهای یونیکس نیم قرنی را نشان میدهند) تصور کنید.
خرید و فروش تون کوین را در اکسیر، قدیمی ترین بازار ارز دیجیتال ایران، تجربه کنید!
چرا سرمایهگذاران باید به فورکهای بلاکچین اهمیت دهند؟
باید سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال به نقشهراه ارزهای رمزنگاری مورد علاقه خود توجه کنند. این نقشهراهها معمولا در وبسایت رسمی پروژههای کریپتو منتشر میشوند. Forkهای برنامهریزی شده آینده شبکه بلاکچین را تعریف میکنند و مهم است که بدانید مسیر پیش رو کجاست. بهطور خاص، Hard Forkهای بلندپروازانه میتوانند به ایجاد سیستم ارزهای دیجیتال جدید یا تقسیم جامعه به دو ارز دیجیتال مستقل منجر شوند.
با این حال، الزامی نیست در Hard Forkها طرفی را انتخاب کنید. بلاکچین موجود به کار خود ادامه میدهد و نسخه جدید ناسازگار به سمت دیگر حرکت میکند. صاحبان ارز دیجیتال اصلی داراییهای خود را حفظ میکنند، اما تعداد مساوی از سکههای جدید به آنها اضافه میشود. بهعبارت دیگر، با هر Hard Fork کمکی رایگان از ارز دیجیتال جدید دریافت میکنید و سپس ارزش هر شاخه در بازار آزاد تعیین میشود که چگونه توسعه مییابد.
آینده فورک شبکههای دیجیتالی چگونه خواهد بود؟
آینده Forkهای بلاکچین مورد توجه بسیاری از علاقهمندان و متخصصان این حوزه قرار دارد. در حالی که پیشبینی دقیق آینده مشکل است، برخی روندها و تحولات نشاندهنده احتمالی از آینده Forkهای بلاکچین است.
یکی از احتمالات این است که در آینده Soft Forkهای بیشتری رخ دهند؛ زیرا کمترین اختلال را ایجاد میکنند و برای پیادهسازی به توافق کمتری نیاز دارند. این Forkها میتوانند برای افزودن ویژگیهای جدید به بلاکچین یا بهبود کارایی آن بکار روند.
احتمال دیگر این است که در آینده Hard Forkهای بیشتری شاهد باشیم؛ زیرا نظرات متفاوت افراد ممکن است به شکافهای بیشتری در جامعه منتهی شود. این امر ممکن است به ادامه استفاده از نسخههای قدیمی یا تغییر به نسخههای جدید بلاکچین بیانجامد.
سخن پایانی
فورکها بخش مهمی از پروژههای رمزنگاری و داراییهای دیجیتال آنها هستند. آنها میتوانند جامعه کاربران را به موافقان و مخالفان بهروزرسانیهایی که همراه با Fork ارائه میشوند تقسیم کنند و همچنین بر قیمتهای کریپتو تاثیر بگذارند. Forkها یکی از عواملی هستند که باید هنگام نگه داشتن یا در نظر گرفتن خرید سکهها و توکنهای کریپتو به آن توجه داشت
🔗منابع:
نظرات کاربران