با گسترش بازار ارزهای دیجیتال، شاهد ظهور انواع مختلفی از کوینها و توکنها هستیم. استیبل کوینها یکی از برجستهترین این دستهها هستند. این ارزها با هدف حفظ قیمتی ثابت و معادل یک دارایی مشخص، مانند دلار یا طلا، طراحی شدهاند. استیبل کوینها از روشهای گوناگونی بهره میبرند تا قیمت خود را در سطوح معین نگه دارند و بدین ترتیب اعتماد کاربران را جلب کنند. ظهور این ارزها در دنیای کریپتو به عنوان تحولی مهم قلمداد میشود؛ زیرا در بازاری که نوسانات آن چشمگیر است، وجود ارزهای پایدار و قابل اعتماد برای سرمایهگذاران و کاربران اهمیت بالایی دارد.
با این حال، در سالهای اخیر، اخبار نگرانکنندهای در مورد افت قیمت برخی از این استیبل کوینها به زیر ارزش تعیینشدهشان منتشر شده است. به عنوان مثال، در مواقعی که یک استیبل کوین باید قیمتی برابر با یک دلار داشته باشد، گاهی اوقات در حفظ این قیمت ناکام میماند و به زیر آن سقوط میکند. چنین وضعیتی میتواند باعث ایجاد بیاعتمادی در میان کاربران شود و نگرانیهای جدی را به وجود آورد. این بیاعتمادی به تدریج میتواند بر ارزش بازار استیبل کوینها تاثیر منفی بگذارد و آینده آنها را به خطر اندازد.
استیبل کوین چیست؟
قبل از پرداختن به دلایل سقوط قیمت استیبل کوینها، بد نیست کمی بیشتر با مفهوم این داراییهای دیجیتال آشنا شویم. استیبل کوینها نوعی ارز دیجیتال هستند که قیمت آنها به داراییهای مشخصی مانند ارزهای فیات، کالاهای خاص یا سایر ارزهای دیجیتال وابسته است. این ارتباط باعث میشود که استیبل کوینها در برابر نوسانات شدید بازار کریپتو مقاومت بیشتری داشته باشند و به کاربران اطمینان بیشتری برای حفظ سرمایهشان بدهند.
برخلاف ارزهای دیجیتال بانکی (CBDC) که تحت نظارت دولتها قرار دارند، استیبل کوینها مستقل از نهادهای دولتی عمل میکنند و توسط شرکتهای خصوصی مدیریت میشوند. این ویژگی حذف واسطهها، فرآیند انتقال وجه بینالمللی را تسهیل میکند و میتواند هزینهها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. به عنوان نمونه، تتر (Tether) که با نماد USDT شناخته میشود، یکی از معروفترین استیبل کوینهاست و قیمتی معادل یک دلار دارد. با استفاده از تتر، کاربران میتوانند به سادگی ارزش دلار را منتقل کنند و به جای روشهای پیچیده و زمانبر، با خرید تتر از صرافیها و استفاده از شبکههای انتقال، در عرض چند ثانیه دارایی خود را به نقاط مختلف جهان ارسال کنند.
استیبل کوینها به چندین نوع مختلف از پشتوانهها وابسته هستند. به عنوان مثال، تتر با ذخایر ارزهای فیات در خزانه خود حمایت میشود، در حالی که برخی دیگر از استیبل کوینها از الگوریتمهای پیشرفته برای حفظ ارزش خود استفاده میکنند که به آنها استیبل کوینهای الگوریتمی یا بدون پشتوانه میگویند. این تنوع در ساختار پشتوانهها به کاربران گزینههای بیشتری برای انتخاب ارائه میکند.
چالشهای استیبل کوینها: فروپاشی UST و تأثیرات آن
فروپاشی ترا یواسدی (Terra USD) در مه ۲۰۲۲ یکی از مهمترین رویدادها در دنیای ارزهای دیجیتال بود. UST، به عنوان یکی از بزرگترین استیبل کوینها، به سرعت ارزش خود را از دست داد و به نزدیک صفر رسید.
این استیبل کوین الگوریتمی تلاش میکرد ثبات قیمت خود را از طریق تعادل بین دو توکن، UST و لونا (LUNA)، حفظ کند. در شرایطی که قیمت UST از یک دلار فراتر میرفت، کاربران تشویق میشدند تا توکنهای لونا را بسوزانند تا UST بیشتری تولید کنند، اما ساختار این سیستم دارای نقاط ضعف جدی بود. بسیاری از توکنهای لونا در دست تیم توسعهدهنده و نهنگهای بزرگ بود که خطر دستکاری بازار را افزایش میداد. همچنین، عدم محدودیت در سوزاندن لونا برای تولید UST میتوانست در صورت فشار فروش شدید، تعادل سیستم را به هم بزند.
در اوایل مه ۲۰۲۲، با فروش عمده UST توسط یک نهنگ، قیمت این استیبل کوین به شدت سقوط کرد. این اتفاق موجب هراس کاربران و فروش گسترده UST شد و در نتیجه، قیمت لونا نیز به شدت کاهش یافت. ظرف چند روز، UST به زیر ۱۰ سنت رسید و ارزش بازار لونا به شکل چشمگیری کاهش یافت.
این فروپاشی فقط یک شکست ساده نبود؛ بلکه اعتماد عمومی به استیبل کوینها را به خطر انداخت و نشان داد که ارزهای به ظاهر باثبات نیز میتوانند به سرعت ارزش خود را از دست بدهند. پس از این حادثه، سرمایهگذاران با احتیاط بیشتری به این بازار نگاه کردند و سایر استیبل کوینها نیز تحت تاثیر قرار گرفتند.
این بحران، ضعفهای ذاتی استیبل کوینهای الگوریتمی را نمایان کرد. بر خلاف استیبل کوینهای با پشتوانه واقعی، این ارزها تنها بر اساس کدها و انگیزههای اقتصادی طراحی شدهاند و فاقد وثیقهای معتبر هستند. این ویژگی آنها را در برابر نوسانات و بحرانها آسیبپذیر میکند و در صورت از دست رفتن اعتماد عمومی، میتوانند به سرعت فرو بپاشند.
مشکلات ذاتی استیبل کوینهای الگوریتمی
استیبل کوینهای الگوریتمی با مشکلات بنیادی روبهرو هستند که یکی از کلیدیترین آنها وابستگی به اعتماد سرمایهگذاران است. برای حفظ ثبات قیمت، این ارزها نیازمند تقاضای مداوم برای خود و توکنهای مرتبطشان هستند. اگر اعتماد به پایداری سیستم به خطر بیفتد، خروج ناگهانی سرمایه میتواند منجر به فروپاشی آنها شود.
این نوع استیبل کوینها همچنین در برابر حملات خرابکارانه آسیبپذیرند. افرادی که سرمایه زیادی دارند میتوانند با ایجاد نوسانات نامتعارف در عرضه و تقاضا، مکانیزم تثبیت قیمت را مختل کنند. این اتفاقات در مورد ترا یواسدی و چندین استیبل کوین دیگر به وضوح مشاهده شد، که منجر به بیثباتی و خروج هراسان سرمایهها از بازار شد.
نمونههای دیگری از استیبل کوینهای الگوریتمی نیز با چالشهای مشابهی روبرو شدهاند. بیسیس کش (Basis Cash) در سال ۲۰۲۰ به رغم جذب سرمایههای کلان، نتوانست ثبات قیمت خود را حفظ کند و در نهایت شکست خورد. امتی ست دالر (Empty Set Dollar) نیز در سال ۲۰۲۱ پس از سقوط شدید قیمت با ناکامی مواجه شد.
چالشهای استیبل کوینها
استیبل کوینها به رغم تنوع در نوع و ساختار، با چالشهای مشترکی در زمینه حفظ ثبات قیمت روبرو هستند. در حالی که استیبل کوینهای الگوریتمی به دلیل ضعفهای ذاتی آسیبپذیری بیشتری دارند، انواع دیگر مانند استیبل کوینهای تحت پشتوانه فیات یا رمزارزها نیز میتوانند با خطر کاهش ارزش مواجه شوند.
یکی از مسائل کلیدی، نظارت و مقررات نهادهای قانونی است. این استیبل کوینها ادعا میکنند که هر توکن از آنها با پشتوانه معادل دلار تامین شده، بنابراین نیاز به شفافیت مالی دارند. متاسفانه، برخی ناشران در این زمینه کوتاهی کرده و این امر شائبههایی درباره اعتبار ذخایر آنها ایجاد کرده است. بهعنوان مثال، تتر به دلیل عدم ارائه اطلاعات شفاف درباره ذخایر خود بارها با مشکلات قانونی مواجه شده است.
علاوهبر این، محدودیتهای ناگهانی از سوی نهادهای نظارتی میتواند به ثبات این ارزها آسیب بزند. اگر ناشران در دسترسی به سیستمهای بانکی یا مبادلات فیات دچار مشکل شوند، احتمال نوسانات قیمت و حتی فروپاشی افزایش مییابد. این موضوع در مورد پروژههایی مثل لیبرا (دییم) به وضوح مشاهده شد.
ریسکهای نقدشوندگی وثیقهها نیز نکتهای حیاتی است. برای حفظ ثبات، داراییهای پشتوانه باید از کیفیت بالا و قابلیت نقدشوندگی سریع برخوردار باشند. تکیه صرف بر رمزارزهای ناپایدار یا اوراق بهادار ریسکی میتواند در شرایط بحرانی به کمبود نقدینگی منجر شود. همچنین، احتمال سوء مدیریت وجوه پشتوانه وجود دارد که میتواند به عدم توانایی ناشر در پاسخ به درخواستها منجر شود.
سناریوهای بدبینانه برای آینده استیبل کوینها
با گسترش روزافزون بازار ارزهای دیجیتال، آینده استیبل کوینها با چالشهای جدی مواجه خواهد شد که میتواند به کاهش قیمت آنها منجر شود. در زیر به بررسی برخی از این تهدیدات میپردازیم.
چالشهای مقیاسپذیری
با افزایش تقاضا برای استیبل کوینها، ناشران با دشواریهایی در تامین ذخایر وثیقه مواجه خواهند شد. اگر تعداد کاربران به طرز چشمگیری افزایش یابد، تبدیل سریع توکنها به ارزهای دیگر ممکن است به پیچیدگی و زمانبر بودن بینجامد. این مشکلات میتواند نوسانات قیمتی را تشدید کند و اعتبار استیبل کوینها را به خطر بیندازد. ناشران باید به فکر سیستمهای کارآمدتری باشند که بتوانند حجم بالای معاملات را مدیریت کنند و ثبات قیمت را حفظ نمایند.
تهدیدات امنیتی
استیبل کوینها به فناوری بلاکچین وابستهاند و این امر آنها را در برابر حملات سایبری آسیبپذیر میکند. هکرها میتوانند از نقاط ضعف موجود در کدها سوءاستفاده کرده و به داراییها دسترسی پیدا کنند. چنین حملاتی نه تنها منجر به سرقت داراییها میشود، بلکه اعتماد به استیبل کوینها را به شدت کاهش میدهد. برای مقابله با این تهدیدات، ناشران باید بر تقویت امنیت از طریق ممیزیهای منظم و نظارت مداوم تمرکز کنند.
رقابت فزاینده
ورود پروژههای جدید به بازار استیبل کوینها رقابت را افزایش خواهد داد. این تکهتکه شدن بازار میتواند به نوسانات قیمتی و بیثباتی منجر شود. استیبل کوینهای رقیب ممکن است به تبلیغات تهاجمی و ارائه مشوقها روی آورند که میتواند بر نرخهای تثبیتشده تاثیر منفی بگذارد.
ریسکهای ژئوپلیتیکی
استیبل کوینها به ارزهای فیات وابستهاند و تحت تاثیر تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی قرار دارند. تنشها و بیثباتی اقتصادی میتواند بر ثبات این ارزها تاثیر بگذارد. تغییرات در سیاستهای پولی یا تحریمها نیز میتواند بر توانایی ناشران در حفظ ذخایر اثر بگذارد. در این راستا، تنوعبخشی در ذخایر و بررسی مکانیزمهای جدید برای کاهش ریسکهای ژئوپلیتیکی ضروری است.
سخن پایانی
استیبل کوینها، مخصوصا تتر، به عنوان یکی از ارکان حیاتی بازار ارزهای دیجیتال با چالشهای پیچیدهای روبرو هستند. سقوط UST لونا و مشکلات مرتبط با استیبل کوینهای الگوریتمی نشاندهنده خطرات نهفته در این حوزه است. علاوهبر این، تهدیدات امنیتی و رقابت فزاینده میتواند ثبات این ارزها را به خطر اندازد.
ورود بانکهای مرکزی به عرصه ارزهای دیجیتال و ریسکهای سیاسی و اقتصادی نیز میتواند تاثیر عمیقی بر آینده تتر و دیگر استیبل کوینها داشته باشد. برای حفظ و تقویت ارزش این ارزها، توجه به چالشهای موجود و تدوین استراتژیهای موثر برای مقابله با آنها ضروری است.
نظرات کاربران