تاریخچه و روند تکامل اکسچنج ها

(تاریخچه و روند تکامل اکسچنج ها از آن زمانی که اکسچنج ها در قالب موسسات مالی راه اندازی می گردید تا امروزه که به شکل یک وبسایت عرضه می شوند!)

اصولا اکسچنج چیست؟

 اکسچنج مکانی است که خریدار و فروشنده بر سر معامله یک کالا و یا یک سرویس با یکدیگر توافق می کنند.

 نکته عجیب و جالب اینجاست که امروزه اکسچنج ها چنان رشد کرده و بزرگ شده اند که دیگر مانند گذشته به راحتی قابل دسترس عموم مردم نمی باشند و بدین ترتیب توسط موسسات بزرگ  و یا حتی دولت ها کنترل و مدیریت می شوند و جالبتر اینکه همین موسسات بزرگ و دولت ها بازیگران اصلی این اکسچنج ها می باشند.

در این مقاله، به این موضوع می پردازیم که چرا ما معتقدیم تکنولوژی نه تنها می تواند مدل اکسچنج ها را به نحوی تغییر دهد که عموم مردم به بازیگران اصلی اکسچنج ها بدل شوند، بلکه باعث شود هر کسی حتی بتواند اکسچنج خودش را بسازد و راه اندازی کند.

 نظرات مختلفی راجع به تاریخ آغاز شکل گیری اکسچنج ها وجود دارد. عده ای بر این باورند که اولین اکسچنج به معنی کنونی آن  در سال  ۱۲۰۰ میلادی  بر روی پلی در پاریس شکل گرفته است که مردم در آن مستقیما به داد و ستد یک کالا بر اساس مدل عرضه و تقاضا می پرداختند.

 اما اکثر مطالعات نشان می دهد که شروع اکسچنج در سال  ۱۶۱۱ میلادی در شهر آمستردام هلند و  توسط شرکت بزرگی به نام The Dutch East India Company با ارزشی بالغ بر ۷ تریلیون دلار (معادل ارزش امروز) اداره می گردید.

بعد از آن بسیاری  دیگر از کشورها با الگو برداری از اکسچنج آمستردام، اکسچنج های دیگری  را راه اندازی نموده و به تدریج با گسترش این اکسچنج ها، اداره آنها  به دست موسسات بزرگ افتاد. به دلیل اینکه اکثر شرکت کنندگان و ذینفعان در این اکسچنج ها افراد قدرتمند و صاحب نفوذ بودند همین  امر سبب می گشت که توده مردم از سود و منافع این اکسچنج ها بی بهره بمانند.

اکسچنج ها در گذر زمان

همانطور که در تصویر بالا می توان مشاهده نمود، به لطف ظهور کامپیوتر، اینترنت و اخیرا بلاکچین های عمومی و به طبع آن دارایی های دیجیتال، اکسچنج ها به شکل حیرت آوری تکامل یافته اند. اما جالب اینجاست که مفهوم اکسچنج دقیقا همانی است که در ابتدا وجود داشته است:

اکسچنج ها بصورت دیجیتالی زمینه اتصال خریداران و فروشندگان را به یکدیگر فراهم می نماید.

هنوز هم بسیاری از مردم وقتی صحبت از اکسچنج به میان می آید، نام هایی مانند NYSE  (اکسچنج سهام نیویورک)  و یا NASDAQ به ذهنشان متبادر می گردد. اکسچنج هایی به غایت پیچیده و مردم کمی شانس مشارکت مستقیم در آنها را دارند.

بزرگی این دو اکسچنج از لحاظ حجم سرمایه چیزی حدود ۴۰ تریلیون دلار می باشد، برای درک بهتر بزرگی این رقم، کافی است بدانیم که سومین اکسچنج بزرگ جهان بعد از این دو اکسچنج، اکسچنج ژاپن می باشد که برآورد حجم سرمایه آن تنها ۵٫۶ تریلیون دلار می باشد.

بزرگی فرای تصور این بازارهای سرمایه باعث گردیده است، اقتصاد کشور ها به معنای واقعی کلمه  به آنها وابسته باشند و این وابستگی طبیعتا باعث شده است این اکسچنج ها به شدت مورد حمایت دولت ها قرار گرفته و صد البته به شدت ورود افراد و شرکت های کوچک را به آنها سخت و حتی گاهی غیر ممکن می نماید.

اما تغییرات آهسته آهسته در حال رخ دادن می باشند و دیگر اکسچنج ها مکان های خاصی نیستند که مردانی با کت و شلوارهای گران قیمت آنجا نشسته و به کنترل بازار سرمایه بپردازند!

در نمودار بالا همانطور که ملاحظه می گردد، در طول ۱۰ سال اخیر  استیلای NYSE رو به کاهش گذاشته است و دلیل اصلی آن را می توان علاوه بر رکود اقتصادی اخیر، عدم امکان لیست شدن بسیاری از شرکت ها در این بازار دانست که به دلیل ساختار پیچیده و بسته NYSE می باشد.

چیزی که امروزه شاهد آن هستیم این است که رقابت در عرصه های مختلف و به شکل های گوناگون در حال شکل گیری است. به نحوی که هم اکنون یک فرد عادی و با انگیزه می تواند از درون اتاق خواب خود، امپراطوری کسب و کار خود را شکل داده و راه اندازی نماید.

ولی واقعا این امر چگونه میسر می شود؟ پاسخ این سوال را ما با شرح ماجرای شکل گیری اکسچنج های ارز دیجیتال، خواهیم داد. به سال ۲۰۱۱ برگردیم، جایی که اکسچنجی به اسم Bitcoinica در کشور زلاندنو یا همان نیوزلند راه اندازی شد. این اکسچنج کوچک با آنکه بسرعت و در سال ۲۰۱۲ هک شد اما پایه ای و مدلی برای اکسچنج های بعدی گردید.

اکسچنج Bitcoinica توسط جوان ۱۷ ساله نیوزلندی بنام Ryan Zhou راه اندازی شد ولی در آگوست ۲۰۱۲ همانطور که پیشتر ذکر شد مورد هک قرار گرفت و تعداد ۴۶،۷۰۳ بیت کوین آن مورد سرقت قرار گرفت که با قیمت این روزهای بیت کوین چیزی در حدود ۳۷۹هزار دلار خسارت وارد شد.

در همان زمانی که Bitcoinica هک شد، شخصی به نام امیر تاکی (یک ایرانی الاصل تبعه انگلستان) مدیریت اجرایی آن را به عهده داشت. امیرتاکی بعد از هک تصمیم گرفت که کد اکسچنج را بر روی سایت Reddit منتشر کند.

امیر، بصورت خواسته و یا ناخواسته با این کار به دنیای ارزهای دیجیتال یک هدیه داد و این کدهای Bitcoinica بودند که پایه و منشا اصلی بسیاری از اکسچنج های ارز دیجیتال در آینده شد.

انتشار کدهای Bitcoinica در فضای اینترنت این نکته را روشن کرد که چه حجم زیادی از تقاضا در دنیای ارزهای دیجیتال برای وجود یک اکسچنج تمام عیار موجود می باشد.

یکی از افرادی که عطش بازار ارزهای دیجیتال را برای داشتن اکسچنج درک کرده بود، کارآفرین هلندی بنام Jean Louis van der Velde  بود با کدهای مشکل دار Bitcoinica شروع به راه اندازی اکسچنجی نمود که بعدها به یکی از معروف ترین ها مبدل گردید، اکسچنج Bitfinex.

اکسچنج Bitfinex در آغاز با استفاده از کدهای Bitcoinica، که در آن زمان بصورت یک “meta-exchange”  طراحی شده بود کار خود را شروع نمود. به این معنی که سفارشات خرید و فروش را که بیرون از اکسچنج وجود داشت را در یک نقطه جمع آوری و مرتب می نمود که همین امر با استقبال زیاد مردم علاقه مند مواجه شد.

اکسچنج Bitfinex به سرعت محبوب شد و همین محبوبیت باعث بروز مشکلاتی در عملکرد آن شد (به یاد داشته باشیم که کداصلی Bitfinex همچنان بر پایه کدهای مشکل دار و معیوب Bitcoinica نهاده شده بود) لذا ارتقا کدها به نظر فوری و حیاتی می رسید.

ابتدا Bitfinex تصمیم گرفت که کدهای اکسچنج را برای تغییرات برون سپاری (outsource) نمایند اما مجددا با مشکل عدم تطابق با سرویس های موجود اکسچنج برخورد کردند. لذا در نهایت تصمیم بر این شد این بروز رسانی توسط تیم خود Bitfinex انجام پذیرد.

داستان Bitfinex این واقعیت را گوشزد می نماید که برای تحول بازارهای جهانی گاهاً آشفتگی ها و سختی هایی بوجود می آیند که باید آن ها را تحمل و مدیریت کرد. اما مهمتر از آن این واقعیت بود که به لطف ارزهای دیجیتال می توان اکسچنج های شخصی و بدون آنکه از مرجعی اجازه گرفته شود راه اندازی نمود.

امروز ما در کجا قرار داریم؟

آیا واقعا راه اندازی اکسچنج ها ساده می باشند؟

راه حل های جذابی برای راه اندازی اکسچنج وجود دارد:

یکی از این راه حل ها، راه اندازی اکسچنج بر اساس مدل ابری می باشد.
(white-label cloud exchange). در این مدل شما کافی است فقط تمرکزتان بر روی مدیریت اجرایی اکسچنج و اتصال آن به شبکه بانکی باشد چرا که تمامی مسایل فنی مربوط به راه اندازی و نگه داری اکسچنج را ارایه دهنده سرویس ابری برعهده دارد.

مدل بعدی پکیج های DIY می باشند که با استفاده از ابزارهای آماده، شما می توانید خودتان اقدام به پیاده سازی اکسچنج مورد نظر نمایید.

بیشتر اکسچنج های مبتنی بر کدهای متن باز، همواره با یک علامت سوال بزرگ همراه هستند چرا که کافی است داستان Bitcoinica را یکبار دیگر مرور کنیم و متوجه نگرانی های امنیتی اینگونه اکسچنج ها باشیم.

اما با بلوغ تکنولوژی اکنون ما راه کارهای امن تر و مطمئن تری برای پیاده سازی اکسچنج های شخصی پیشرو داریم.

شرکت bitHolla نسل جدیدی از اکسچنج ها را خلق نموده است.

شرکت bitHolla بتازگی از نسل جدید نرم افزار اکسچنج های شخصی رونمایی نموده است.

نام این محصول HollaExKit می باشد. یک پکیج کامل برای راه اندازی اکسچنج شخصی با استفاده از چند خط کد دستوری (Command-line interface). به محض اجرای دستور، اکسچنج مورد نظر راه اندازی و قابل استفاده می شود.

به لطف طراحی کاملا ماژولار HollaExKit ، شخصی سازی و سفارشی سازی اکسچنج بسیار آسان و عملی می باشد. بدین صورت حتی شرکت هایی که متخصصین برنامه نویسی را در تیم خود ندارند، به راحتی و با استفاده از نصب کامپونت های موجود می توانند اکسچنج خود را طراحی نمایند.

راه حل ارایه شده توسط HollaExKit این امکان را به کاربران خود می دهد که با انعطاف حداکثری اقدام به برند سازی اکسچنج نموده و تمامی اجزای اکسچنج از جمله وبسایت، اپلیکیشن موبایل و حتی پنل مدیریتی اکسچنج را بصورت کاملا اختصاصی برای برند خود طراحی نمایند.

بزرگترین دست آورد این محصول این است که تمام دغدغه های فنی مربوط به راه اندازی اکسچنج ها اکنون جای خود را به تمرکز بر روی بازاریابی و مدیریت اکسچنج داده است و لذا استفاده کنندگان HollaExKit براحتی می توانند وقت و انرژی خود را صرف تبلیغات، پشتیبانی و عملیاتی کردن اکسچنج نمایند.

اگر بخواهیم HollaExKit را در دنیای نرم افزار به محصول دیگری تشبیه کنیم، می توانیم از WordPress  استفاده کنیم، همانطور که WordPress  امکان ساخت وبسایت را برای هر کسی با کمترین دانش طراحی وبسایت، میسر نموده است، HollaExKit نیز آمده است تا امکان ساخت اکسچنج ارزهای دیجیتال و هرگونه توکن دیگر را برای همگان فراهم نماید و شاید دیگر از این ساده تر نتوان صاحب یک اکسچنج شخصی شد!!!